Dù bạn làm bất cứ công việc nào, tình trạng đầu óc không được tỉnh táo luôn là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất làm giảm năng suất và chất lượng. Vậy đâu là những nguyên nhân gây ra tình trạng này và bạn có thể khắc phục tình trạng này như thế nào? Tất cả câu hỏi sẽ được giải đáp trong bài chia sẻ này, hãy cùng tìm hiểu nhé!
Mục lục:
» 1. Những nguyên nhân khiến đầu óc không tỉnh táo
» 2. Cách giúp đầu óc tỉnh táo nhanh chóng
» 3. Top thực phẩm giúp đầu óc luôn tỉnh táo
1. Những nguyên nhân khiến đầu óc không tỉnh táo
Trước tiên, bạn cần hiểu rõ tỉnh táo là gì? Tỉnh táo chính là lúc cơ thể đang ở trạng thái minh mẫn, không buồn ngủ, đầu óc có thể nhanh chóng nhận thức sự vật, sự việc và điều khiển cơ thể phản ứng lại tác động từ bên ngoài. Do đó, tình trạng không tỉnh táo có thể được hiểu ngược lại, đó là khi cơ thể buồn ngủ, đầu óc mơ màng, nhận thức sự vật, sự việc một cách chậm chạp, cần nhiều thời gian hơn để “tiêu hóa” thông tin nhận được từ bên ngoài. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này.
- Stress
Có thể nói, stress là một trong những tình trạng sức khỏe phổ biến nhất hiện nay. Bất cứ ai cũng có thể gặp tình trạng stress. Đó là khi đầu óc bị căng thẳng kéo dài, có nhiều điều cần suy nghĩ hoặc lo lắng quá mất. Tình trạng stress lâu ngày sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tinh thần.
Người bị stress thường rất khó cảm thấy vui vẻ, thay vào đó, họ thường xuyên cảm thấy tức giận, lo lắng, khó chịu và dễ nóng nảy. Từ đó, họ cũng khó giữ được trạng thái đầu óc tỉnh táo trong công việc hoặc khi giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, dễ đưa ra quyết định sai lầm.
- Thời tiết thay đổi
Theo khoa học, khi thời tiết hoặc nhiệt độ môi trường thay đổi đột ngột, áp suất khí quyển cũng sẽ thay đổi nhanh chóng, gây ra sự chênh lệch giữa áp suất không khí ngoài môi trường và áp suất không khí bên trong khoang cơ thể. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng đau nhức đầu, chóng mặt hoặc xây xẩm. Chuyện này sẽ kéo theo trạng thái đầu óc mơ màng, không tỉnh táo cũng xuất hiện.
Ví dụ đơn giản nhất có thể kể đến trường hợp bạn đang ở trong nhà mát mẻ, sau đó đi ra ngoài trời nắng gắt, bạn sẽ có thể cảm thấy chóng mặt nhanh chóng.
- Rối loạn tiền đình
Trước hết, bạn nên hiểu rõ tiền tình và rối loạn tiền đình là gì. Tiền đình chính là bộ phận đảm nhiệm chức năng giữ cho cơ thể được thăng bằng khi vận động, hệ thống tiền đình sẽ giúp chúng ta giữ được tư thế, cử chỉ, dáng điệu trong một thời gian mà không bị ngã. Từ đó, bạn có thể hiểu rối loạn tiền đình chính là trạng thái bệnh lý khi chức năng này bị tổn thương, cơ thể sẽ khó giữ được trạng thái cân bằng dù chỉ là di chuyển với nhịp độ nhỏ, kèm theo đó là các biểu hiện cơ thể mệt mỏi đầu óc không tỉnh táo như chóng mặt, hoa mắt hay ù tai.
- Thiếu ngủ
Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc điều hòa hoạt động của các chức năng cơ thể. Một giấc ngủ ngon có thể giúp cơ thể có được thời gian nghỉ ngơi, từ đó hỗ trợ sự phục hồi năng lượng đối với sức khỏe cơ bắp và sức khỏe thần kinh, đặc biệt quan trọng đối với các chức năng não bộ. Do đó, nếu bạn gặp tình trạng thiếu ngủ, dù trong thời gian dài hay trong thời gian ngắn, sự hoạt động não bộ của bạn cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Điều này sẽ gây ra trạng thái đầu óc không tỉnh táo hay buồn ngủ, không thể suy nghĩ minh mẫn, khó tập trung và mất thời gian dài để “tiêu hóa” thông tin. Nếu sự thiếu ngủ diễn ra trong thời gian dài, nhiều ngày liên tục, bạn có thể sẽ gặp nhiều tình trạng nguy hiểm hơn như đau đầu, tầm nhìn mờ, chóng mặt đột ngột hoặc tệ hơn là ngất xỉu.
- Chế độ dinh dưỡng không đủ chất
Để cơ thể luôn khỏe mạnh và đầu óc luôn minh mẫn, thì một trong những điều kiện tiên quyết chính là cơ thể phải hấp thụ đủ dưỡng chất cần thiết. Mỗi dưỡng chất như vitamin, chất khoáng, sắt, axit amin,... đều có những tác dụng riêng, có lợi cho não bộ. Nên nếu bạn không nạp đủ dưỡng chất vào cơ thể, các tế bào não sẽ hoạt động kém hiệu quả, gây ảnh hưởng đến khả năng nhận thức và ghi nhớ sự vật, sự việc của não.
Đồng thời, tình trạng này còn đi kèm với các biểu hiện như thường xuyên nhức đầu, chóng mặt, nhanh quên, lo âu,... Nếu kéo dài, chúng sẽ dẫn đến các hậu quả khác như bệnh Pellagra, Alzheimer, Parkinson và Huntington.
- Thiếu luyện tập thể dục
Việc tập luyện thể dục thể thao thường xuyên không những có lợi cho sức khỏe cơ bắp mà còn đem lại nhiều tác dụng tích cực cho sức khỏe thần kinh. Theo nhiều nghiên cứu y khoa, nếu bạn thường xuyên tập thể dục thể thao với cường độ phù hợp, thì hệ tuần hoàn máu sẽ hoạt động hiệu quả hơn nhiều lần, giúp cung cấp máu và oxy lên não. Bên cạnh đó, việc tập luyện với tần suất phù hợp còn hỗ trợ quá trình hình thành tế bào thần kinh mới, tăng số lượng chất dẫn truyền thần kinh và các amin sinh học cần thiết cho hệ thần kinh, tiêu biểu như serotonin, dopamine,... Nhờ những tác dụng trên, việc tập thể dục sẽ giúp tăng khả năng nhận thức, hỗ trợ tăng cường trí nhớ và giúp não bộ hoạt động tốt, giữ được sự tỉnh táo dù phải làm việc trong thời gian dài.
- Không uống đủ nước
Việc uống đủ nước luôn là nhiệm vụ cần thiết để duy trì một cơ thể khỏe mạnh và một não bộ minh mẫn. Theo các nghiên cứu khoa học, khi cơ thể không được cung cấp đủ nước trong một thời gian dài, thì hàm lượng hormone cortisol gây căng thẳng thần kinh sẽ tăng lên đáng kể. Điều này kéo theo sự ảnh hưởng tiêu cực đến các chức năng hoạt động của não bộ, ví dụ như giảm khả năng tập trung, giảm khả năng ghi nhớ, gây căng thẳng, stress, giảm khả năng tiếp nhận và xử lý thông tin, gây ra trạng thái mệt mỏi đầu óc không tỉnh táo,...
- Mất cân bằng hormone
Tình trạng mất cân bằng hormone hoặc rối loạn nội tiết tố sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hoạt động của não bộ. Cơ thể trong tình trạng mất cân bằng hormone sẽ khiến bạn giảm hẳn sự minh mẫn, trí nhớ giảm sút, tâm trạng dễ buồn rầu, cáu gắt, xuất hiện các cơn đau đầu thường xuyên, cảm thấy não bộ quá tải, khả năng tiếp nhận và xử lý thông tin kém, khó giữ được sự tỉnh táo khi làm việc hoặc ra khi cần ra quyết định,...
2. Cách giúp đầu óc tỉnh táo nhanh chóng
Trong nhiều trường hợp, việc đầu óc không tỉnh táo hay buồn ngủ sẽ khiến cơ thể mất năng lượng, tinh thần uể oải, khó tập trung làm việc. Nếu bạn thường xuyên gặp tình trạng tương tự, thì dưới đây là một số thông tin hữu ích giúp bạn cải thiện tình hình nhanh chóng.
- Sau khi ngủ dậy
Sau khi ngủ dậy vào buổi sáng, thì đầu óc sẽ thường rơi vào trạng thái lơ mơ, buồn ngủ, không tỉnh táo. Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng một số mẹo đơn giản sau đây để lấy lại sự minh mẫn và năng lượng để chuẩn bị cho ngày mới.
Đầu tiên, hãy uống một cốc nước lọc. Việc uống một cốc nước lọc sẽ giúp kích thích các cơ quan nội tạng hoạt động tích cực hơn, đồng thời thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu, giúp tăng hàm lượng máu lên não, đánh thức hệ thần kinh còn đang “mơ màng” sau giấc ngủ dài.
Tiếp theo, bạn có thể thực hiện một số động tác thể dục đơn giản để giảm sự mỏi mệt, đơ cứng của cơ bắp sau khi duy trì tư thế ngủ trong nhiều tiếng đồng hồ liên tục. Để mọi giác quan được nhanh chóng “thức tỉnh”, bạn nên kết hợp các bài tập thể dục với các bài tập thở nhịp nhàng. Chúng sẽ giúp cung cấp oxy lên não nhiều hơn, đánh bay cơn buồn ngủ hiệu quả.
- Khi cần thức đêm
Nếu bạn cần thức đêm để hoàn thành một việc gì đó, thì việc duy trì cơ thể tỉnh táo ngược với đồng hồ sinh học có lẽ sẽ là một điều khó khăn. Nhưng không gì là không thể, hãy tham khảo một số lời khuyên từ chuyên gia để hoàn thành “nhiệm vụ” này một cách hiệu quả nhé.
Lời khuyên đầu tiên dành cho bạn chính là đừng để bụng đói nhưng cũng đừng ăn quá no. Nếu bạn để bụng đói, thì cơ thể sẽ giảm năng lượng nhanh chóng, gây tình trạng mệt mỏi, kiệt sức và chóng mặt, khó có thể tập trung vào công việc.
Trong trường hợp ngược lại, nếu bạn ăn quá no, hệ tiêu hóa sẽ hoạt động nhiều hơn, điều này đòi hỏi năng lượng trong cơ thể cần tập trung vào hoạt động tiêu hóa thức ăn, kéo theo lượng máu lên não bị giảm xuống rõ rệt gây buồn ngủ. Vì vậy, bạn chỉ nên ăn bữa tối với một lượng thức ăn vừa đủ, hoặc có thể dự trữ thêm một số loại hạt ăn vặt để duy trì năng lượng cho việc tỉnh táo.
Lời khuyên thứ hai mà bạn nên tham khảo chính là phân chia thời gian làm việc và thư giãn cơ thể hợp lý. Nếu muốn duy trì thời gian làm việc lâu dài mà vẫn hiệu quả, bạn không nên chỉ ngồi một chỗ suốt đêm. Tốt hơn hết, sau một hoặc hai tiếng làm việc liên tục, bạn nên rời đứng dậy và thực hiện một số động tác kéo giãn cơ thể đơn giản như vươn vai, xoay cổ tay kết hợp xoay cổ chân, xoay vặn hông,... Việc thực hiện các động tác này sẽ giúp cơ bắp và thần kinh thư giãn nhanh chóng, đồng thời tiếp thêm năng lượng để tiếp tục quay lại làm việc. Bạn chỉ cần dành khoảng vài phút để thực hiện những động tác này, nhưng hiệu quả chắc chắn sẽ làm bạn bất ngờ đấy.
- Khi bị thiếu ngủ
Thiếu ngủ là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến hiệu quả hoạt động của các chức năng thần kinh bị giảm sút. Vậy làm thế nào để giúp cơ thể tỉnh táo hơn sau một đêm không ngủ? Bạn hãy cố gắng nạp năng lượng lại cho cơ thể thông qua bữa ăn sáng. Một bữa sáng với các dưỡng chất cần thiết sẽ giúp bạn giảm mệt mỏi đáng kể. Kèm theo đó, bạn có thể chuẩn bị cho mình một cốc cà phê hoặc trà để kích thích hệ thần kinh làm việc trở lại. Tuy nhiên, bạn chỉ nên áp dụng cách này để giải quyết các tình huống khẩn cấp tạm thời, tránh lạm dụng trà và cà phê lâu ngày thay vì ngủ đủ giấc. Hãy cố gắng dành thời gian xứng đáng cho giấc ngủ của mình mỗi đêm nhé.
3. Top thực phẩm giúp đầu óc luôn tỉnh táo
Nếu bạn muốn giúp cơ thể nhanh chóng thoát khỏi cảm giác đầu óc không được tỉnh táo, thì chắc chắn bạn nên tham khảo những thực phẩm mà chúng tôi gợi ý dưới đây. Chúng không chỉ giúp bạn tỉnh táo nhanh chóng mà còn hỗ trợ chức năng não hoạt động tốt hơn.
- Thức ăn
Lựa chọn đầu tiên cho bộ não của bạn chính là socola đen. Theo nghiên cứu khoa học, việc ăn một lượng socola đen vừa đủ sẽ giúp tăng hàm lượng máu lên não rõ rệt, hỗ trợ cải thiện khả năng tập trung, đồng thời giảm căng thẳng, stress. Để nhận thấy hiệu quả tốt hơn, bạn nên lựa chọn những loại socola đen có hàm lượng cacao nguyên chất hơn 60%, loại socola này sẽ bổ sung axit amin L-theanine giúp thư giãn thần kinh nhanh chóng. Bên cạnh socola đen, bạn cũng có thể ăn vài lát củ cải đường, có tác dụng tăng hàm lượng máu và oxy lên não giúp bạn minh mẫn hơn.
- Thức uống
Lựa chọn phổ biến nhất chắc chắn sẽ là cà phê và trà. Cà phê sẽ thúc đẩy cơ thể sản sinh dopamine, còn trà là loại thực phẩm chứa hàm lượng cao L-theanine. Hai chất này đều kích thích não bộ hoạt động, tiếp thêm năng lượng giúp cơ thể nhanh chóng tỉnh táo và giảm mệt mỏi đáng kể.
Tuy nhiên, việc lạm dụng trà và cà phê lâu ngày sẽ gây ra tác dụng ngược, khiến tình trạng mệt mỏi, mất ngủ, mất tập trung trở nên nghiêm trọng hơn, bạn cũng khó có thể cải thiện tình trạng này nhanh chóng. Vì vậy, bạn có thể tham khảo thêm một gợi ý của chúng tôi, đó là sản phẩm Nước đông trùng hạ thảo Hector Sâm. Sản phẩm này là sự kết hợp giữa bốn thành phần chính: đông trùng hạ thảo, đinh lăng, đẳng sâm và chùm ngây, cung cấp cho cơ thể nhiều dưỡng chất như: selen hữu cơ, adenosine, axit amin, vitamin, khoáng chất,... Nhờ đó, sản phẩm này có thể hỗ trợ cơ thể tiếp thêm năng lượng, tăng khả năng tập trung và tăng sự tỉnh táo rõ rệt, giúp bạn hoàn thành công việc với hiệu suất cải thiện đáng kể.
Tình trạng mệt mỏi đầu óc không tỉnh táo sẽ là trở ngại trong công việc và cuộc sống của bạn. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng này để sống vui khỏe hơn.