Tìm kiếm thông tin đáng tin cậy trên internet về chế độ ăn uống tốt nhất cho bệnh tiểu đường có thể sẽ khiến bạn cảm thấy bối rối. Mặc dù không thiếu những lời khuyên hữu ích, nhưng việc phân biệt sự thật với hư cấu thường là một thách thức đối với người dùng internet ở Việt Nam. Dưới đây, chúng tôi chỉ ra 9 lầm tưởng thường thấy về chế độ ăn kiêng phổ biến của bệnh tiểu đường.
1. Ăn đường gây ra bệnh tiểu đường
Theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA), chỉ riêng việc ăn quá nhiều đường không gây ra bệnh tiểu đường, nhưng nó có thể là một yếu tố góp phần trong một số trường hợp. Bệnh tiểu đường loại 1 thường được gây ra khi yếu tố môi trường kích hoạt khuynh hướng di truyền để nó tự xảy ra. Bệnh tiểu đường loại 2 thường được kích hoạt bởi các yếu tố nguy cơ khác nhau, bao gồm di truyền và các lựa chọn lối sống nhất định. Một số yếu tố nguy cơ khác có thể dẫn đến bệnh tiểu đường loại 2 bao gồm:
- thừa cân
- huyết áp cao
- lối sống ít vận động
- tuổi, đặc biệt là trên 45
Đồ uống có đường, chẳng hạn như soda và một số loại mocktail, có nhiều calo rỗng và các nghiên cứu gần đây đã liên kết những thứ này với nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn. Để giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường, ADA khuyến cáo nên tránh chúng khi có thể.
2. Carbohydrate (carbs) là kẻ thù
Carbs không phải là kẻ thù của bạn, mà là loại carb và số lượng carb bạn ăn mới là điều quan trọng cần xem xét đối với những người mắc bệnh tiểu đường.
Không phải tất cả các loại carbs đều được tạo ra như nhau. Những loại thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp, một thước đo để đánh giá mức độ ảnh hưởng của thực phẩm chứa carbohydrate đến lượng đường trong máu, là lựa chọn tốt hơn những thực phẩm có GI cao. Một số yếu tố quyết định thực phẩm có GI thấp hay cao là:
- hàm lượng dinh dưỡng
- độ chín muồi
- số lượng tiêu thụ
Bạn cũng nên chọn thực phẩm có lượng đường huyết thấp hơn (GL). GL tương tự như GI, nhưng nó được tích hợp vào khẩu phần ăn để dễ tính toán hơn. Nếu bạn ăn thực phẩm có GI hoặc GL cao, kết hợp nó với thực phẩm có GI hoặc GL thấp có thể giúp cân bằng bữa ăn của bạn.
3. Thực phẩm giàu tinh bột thì không nên dùng
Thực phẩm tinh bột có chứa carbohydrate. Ngoài các loại thực phẩm như bánh mì, mì ống và gạo, thực phẩm giàu tinh bột cũng bao gồm các loại rau giàu tinh bột, chẳng hạn như khoai tây, ngô, đậu,.... Trong khi các loại rau giàu tinh bột có chứa carbohydrate, chúng cũng giàu các chất dinh dưỡng quan trọng khác và có thể phù hợp với kế hoạch bữa ăn của bạn một cách vừa phải.
Nếu bạn đang cần kiểm soát carbohydrate, hãy đảm bảo bao gồm những thực phẩm này trong nhu cầu carbs hàng ngày của bạn. Nó chỉ nên chiếm 1/4 lượng tiêu thụ trong mỗi bữa ăn. Bạn cũng nên chọn những loại thực phẩm giàu chất xơ, ít carbs đã qua chế biến để có đủ vitamin và khoáng chất cần thiết trong khi vẫn kiểm soát được lượng đường trong máu.
4. Không được ăn món tráng miệng
Thỉnh thoảng thưởng thức một lát bánh ngọt hoặc một chiếc bánh quy sẽ không gây bất lợi cho hầu hết mọi người, ngay cả những người mắc bệnh tiểu đường. Điều quan trọng là điều độ và kiểm soát khẩu phần. Trên thực tế, một số nghiên cứu cho thấy việc hạn chế bản thân quá nhiều có thể dẫn đến ăn uống vô độ hoặc ăn quá nhiều ngay sau đó.
Cẩn thận với tâm lý "tất cả hoặc không có gì". Hãy thoải mái thưởng thức một phần nhỏ món ngọt yêu thích của bạn trong những dịp đặc biệt. Chỉ cần đảm bảo hạn chế các loại carbs khác trong bữa ăn của bạn để đạt được sự cân bằng an toàn và bám sát mục tiêu carb cá nhân của bạn.
ADA có đề cập một hướng dẫn chung là khoảng 45 đến 60 gam carbohydrate trong mỗi bữa ăn. Bạn có thể tìm thấy các phiên bản ít carb lành mạnh hơn của nhiều món ngọt bằng cách khám phá vô số công thức nấu ăn có sẵn trên mạng.
5. Bạn không thể thư giãn với rượu
Uống rượu ở mức độ vừa phải là được nếu bệnh tiểu đường của bạn được kiểm soát tốt. Bạn cũng nên theo dõi lượng đường trong máu trong 24 giờ sau khi uống. Rượu có khả năng khiến lượng đường trong máu của bạn giảm xuống dưới mức bình thường, gây trở ngại cho việc sử dụng thuốc và ngăn gan sản xuất glucose.
Nếu quyết định uống rượu, hãy cố gắng chọn đồ uống có cồn có hàm lượng carb/đường thêm vào thấp hơn bất cứ khi nào có thể - chẳng hạn như rượu vang, bia nhẹ hoặc rượu - và hạn chế uống đồ uống hỗn hợp có đường vì có thể khiến lượng đường trong máu tăng đột biến.
6. Trái cây là không tốt
Không có trái cấm trong kế hoạch ăn uống thân thiện với bệnh tiểu đường. Trên thực tế, một số nghiên cứu cho thấy rằng ăn nhiều trái cây nguyên hạt thực sự có thể giúp cải thiện mức insulin và kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn. Điều này là do nhiều loại trái cây nguyên chất rất giàu chất dinh dưỡng, bao gồm cả chất xơ, có thể thúc đẩy lượng đường trong máu khỏe mạnh.
Tốt nhất, hãy chọn các loại trái cây ít đường hơn, chẳng hạn như quả mọng, táo và bưởi. Tuy nhiên, mặc dù đúng là một số loại trái cây chứa nhiều đường tự nhiên hơn những loại khác, nhưng bạn có thể thưởng thức bất kỳ loại trái cây nào trong số chúng nếu bạn tuân theo kích thước khẩu phần thích hợp.
7. Trong khi dùng thuốc, bạn có thể ăn những gì bạn muốn
Uống thuốc điều trị tiểu đường không phải là một đặc ân để ăn bất cứ thứ gì, thường xuyên như bạn muốn. Uống thuốc theo đúng chỉ định là quan trọng, nhưng việc tuân theo chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng cũng vậy. Điều này là do việc tuân theo một chế độ ăn hợp lý không chỉ giúp bạn kiểm soát bệnh tiểu đường về lâu dài mà còn có thể giúp bạn kiểm soát các bệnh mãn tính khác có thể phát triển cùng với bệnh tiểu đường, chẳng hạn như bệnh tim mạch và huyết áp cao.
Một kế hoạch ăn uống thân thiện với bệnh tiểu đường cũng giống như các kế hoạch ăn uống chuyên biệt khác, trong đó một số thực phẩm hỗ trợ mục tiêu của bạn trong khi những thực phẩm khác có thể cản trở chúng. Thường xuyên ăn thức ăn có nhiều đường hoặc ăn nhiều có thể cản trở hiệu quả của thuốc cũng như cản trở quá trình xây dựng các thói quen thân thiện với bệnh tiểu đường.
8. Chất béo không quan trọng
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, bệnh tiểu đường loại 2 làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Một phần của mối liên hệ này là do nhiều người mắc bệnh tiểu đường cũng đang sống với cân nặng quá mức và thường bị huyết áp cao hoặc mức cholesterol cao.
Để giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tim, hãy tránh chất béo chuyển hóa khi có thể và hạn chế chất béo bão hòa trong chế độ ăn uống của bạn. Ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo bão hòa, chẳng hạn như các sản phẩm sữa giàu chất béo và đồ chiên rán, có thể làm tăng mức cholesterol không tốt cho sức khỏe và tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Theo Hướng dẫn chế độ ăn uống mới nhất cho người Mỹ, bạn nên tránh chất béo chuyển hóa càng nhiều càng tốt, và chất béo bão hòa chỉ chiếm ít hơn 10% lượng calo của bạn trong một ngày.
9. Chất làm ngọt nhân tạo an toàn và tốt cho sức khỏe
Hầu hết ở mọi lối đi của cửa hàng tạp hóa bạn sẽ tìm thấy nhiều loại thực phẩm chế biến không đường. Nhưng với một mặt hàng được dán nhãn "không đường" không làm cho nó tốt hơn cho bạn. Nó vẫn có thể chứa nhiều carbs, chất béo hoặc calo đơn giản. Theo một số nghiên cứu sơ bộ trên động vật, một số chất làm ngọt nhân tạo cũng có thể ảnh hưởng đến độ nhạy insulin, khiến cơ thể bạn khó duy trì lượng đường trong máu khỏe mạnh hơn. Tuy nhiên, vẫn cần nghiên cứu thêm trước khi có thể đưa ra bất kỳ kết luận chắc chắn nào.
Theo ADA, sử dụng chất làm ngọt nhân tạo thay cho đường để giúp làm ngọt thực phẩm mà không cần thêm nhiều carbs thỉnh thoảng vẫn tốt. Nhưng họ cũng cảnh báo rằng không có nhiều bằng chứng cho thấy các chất thay thế đường sẽ giúp kiểm soát lượng đường trong máu hoặc cải thiện sức khỏe cơ tim về lâu dài. Ngoài ra, một số chất làm ngọt nhân tạo vẫn sẽ thêm một số lượng nhỏ carbs vào chế độ ăn uống của bạn, vì vậy bạn cần theo dõi lượng bạn sử dụng
---- Nguồn: healthline.com